فیزیوتراپی تنفسی

فیزیوتراپی تنفسی یک حوزه تخصصی فیزیوتراپی است که شامل تکنیک هایی است که با تخلیه ترشحات و پاکسازی راه های هوایی به افراد مبتلا به بیماری های ریوی کمک می کند تا عملکرد ریوی بیمار را به حداکثر برسانند و تحمل ورزشی را ارتقا دهند.

ورزش های تنفسی و تمرینات تهویه‌ی از مداخلات اساسی جهت پیشگیری یا درمان نقایص مربوط به اختلالات ریوی حاد یا مزمن است.

سرفه موثر و کارآمد برای برطرف ساختن انسداد های تنفسی و پاکیزه نگه داشتن ریه ها ضروری می باشد پاکسازی راه های هوایی جزو مهم برنامه درمانی بیماری‌های تنفسی است.

تخلیه وضعیتی روش دیگر تمیز کردن راه‌های هوایی می باشد که به وسیله آن ترشحات ریوی موجود در یک یا چند سگمان ریه با قرار دادن بیمار در وضعیت های مختلف که توسط جاذبه کمک می شوند حرکت داده می شوند . وقتی ترشحات به مجاری هوایی بزرگتر رسیدن توسط سرفه یا ساکشن خارج می‌شوند در تخلیه وضعیتی از دیگر تکنیک های دستی مانند پرکاشن ، ویبریشن ، شیکینگ و سرفه ارادی استفاده میشود.

اهداف فیزیوتراپی ریوی

جلوگیری از انسداد راه های هوایی و تجمع ترشحات که منجر به تداخل در انتقال طبیعی تنفس/ اکسیژن میشود.
بهبود پاکسازی راه‌های هوایی، سرفه موثر و تهویه از طریق به حرکت درآوردن و تخلیه ترشحات.
بهبود استقامت ، تحمل تمرینی عمومی و سطح سلامتی.
کاهش مصرف انرژی در طی تنفس از طریق بازآموزی تنفسی.
پیشگیری یا تصحیح دفورمیتی های پاسچرال همراه با اختلالات ریوی یا غیر ریوی.
حفظ یا بهبود تحرک قفسه سینه.

موارد کاربرد فیزیوتراپی تنفسی

بیماری‌های تنفسی مانند آسم ،پنومونی، آمفیزم، برونشکتازی ،آتلکتازی، برونشیت
قبل و پس از انواع جراحی
شکستگی دنده ها
ضعف عضلات سیستم تنفسی
جراحی های ناحیه قفسه سینه

تمرینات تنفسی

تنفس لب غنچه ای

تنفس لب غنچه ای استراتژی است که در آن ، طی بازدم لبها مختصراً جمع می شوند.
این الگوی تنفسی اغلب به صورت خود به خودی توسط بیماران به منظور کنترل دوره تنگی نفس اتخاذ می شود. تنفس لب غنچه ای سبب کاهش تعداد تنفس، کاهش کار تنفسی و بهبود تحمل تمرینی می‌شود.

نحوه انجام:
از بیمار می‌خواهیم تا در یک پوزیشن راحت قرار بگیرد و تا حد امکان آرام باشد سپس به او می گوییم تا نفس عمیق و آرام از بینی کشیده و به آرامی در حالی که لب ها را جمع کرده بیرون بدهد.
بازدم می‌بایست مانند فوت کردن و خم کردن شعله یک شمع بدون خاموش کردن آن باشد.

تنفس دیافراگمی

هنگامی که دیافراگم نقش خود را به عنوان عضله اصلی دم به خوبی ایفا کند تهویه کارآمد خواهد بود و اکسیژن مصرفی عضلات تهویه در هنگام تنفسی آرام به حداقل می‌رسد.
تکنیک های کنترل تنفس که بر روی تنفس دیافراگماتیک تاکید دارد به منظور بهبود کارایی تهویه، کاهش کار تنفسی و افزایش میزان حرکت دیافراگم و نیز بهبود تبادل گازی طراحی شده اند. همچنین از تمرینات تنفسی دیافراگماتیک برای به حرکت در آوردن ترشحات ریوی در حین تخلیه وضعیتی استفاده میشود.

نحوه انجام:

بیمار را در وضعیت آرام و راحت به طوری که جاذبه به عملکرد دیافراگم کمک کند نظیر وضعیت نیمه نشسته قرار می‌دهیم.
دست خود را روی عضله شکمی قرار داده و از بیمار می‌خواهیم آرام و عمیق از طریق بینی نفس بکشد. و نیز از او می‌خواهیم شانه‌ها را ریلکس کرده و قسمت های فوقانی قفسه سینه را بی‌حرکت نگه دارد تا اجازه دهد شکم کمی به بالا حرکت کند سپس به آرامی هوا را از راه دهان خارج کند.