ریهب طب
بیرون زدگی یا فتق دیسک کمر
دیسک زمانی شروع به فتق یا بیرون زدگی میکند که هسته ژله مانند آن به دلیل فرسودگی یا آسیب ناگهانی به حلقه خارجی خود فشار می‌آورد. این فشار به حلقه بیرونی ممکن است باعث ایجاد کمردرد شود. اگر فشار ادامه پیدا کند، هسته‌ای ژله مانند ممکن است تمام حلقه بیرونی دیسک را فشار داده و باعث برجستگی حلقه شود. این امر به نخاع و ریشه‌های عصبی فشار وارد میکند و باعث التهاب عصبی می‌شود . هنگامی که ریشه عصب تحریک می شود درد ،بی حسی و ضعف در یک یا هر دو پا ایجاد می شود حالتی که سیاتیک نامیده می شود.
علت بیرون زدگی یا فتق دیسک کمر
فتق دیسک بیشتر در نتیجه ساییدگی طبیعی وابسته به سن در ستون فقرات ایجاد می‌شود این فرآیند انحطاط دیسک می‌گویند .
در کودکان و نوجوانان دیسک ها دارای محتوای آب بالایی هستند با افزایش سن میزان آب در دیسک ها کاهش می یابد و انعطاف پذیری دیسک ها کمتر می شود در نتیجه دیسک ها کوچک می شوند فاصله بین مهره ها باریک می‌شود و این روند طبیعی پیری دیسک ها بیشتر مستعد فتفق میکند .
رویداد آسیب زا مانند سقوط نیز می‌تواند باعث فتق دیسک شود.
عوامل خطر
عوامل خاصی ممکن است خط رفته را افزایش دهد که شامل:- جنسیت مردانه بین ۲۰ تا ۵۰ سال به احتمال بیشتری دچار فتق دیسک می شوند
- بلند کردن نامناسب اجسام
- چاقی
- فعالیتهای مکرر که ستون فقرات را تحت فشار قرار می دهد
- رانندگی مکرر
- شیوه زندگی کم تحرک.
علائم فتق یا بیرون زدگی دیسک
- در بیشتر موارد کمر درد اولین علامت فتق دیسک است. این درد ممکن است چند روز طول بکشد سپس بهبود یابد علائم دیگر ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- سیاتیک: یک درد شدید و اغلب تیرکشنده که از باسن به پشت یک بار گسترش می یابد و علت آن فشار بر عصب نخاعی است
- بی حسی و سوزن سوزن شدن در پا
ضعف در پا - از دست دادن کنترل مثانه یا روده که بسیار نادر است
درمان
برای اکثر بیماران فتق دیسک کمر، طی چند روز تا چند هفته به آرامی بهبود می یابد.
به طور معمول اکثر بیماران تا ۳ الی ۴ ماه علامت ندارند. با این حال برخی از بیماران در طول دوران بهبودی خود قسمتهایی از درد را همچنان گزارش می کنند.
درمان غیر جراحی
درمان اولیه فتق دیسک معمولاً ماهیت غیر جراحی دارد و درمان برای تسکین درد متمرکز است.
درمان غیر جراحی شامل موارد زیر است:
- استراحت: یک تا دو روز استراحت به تسکین درد کمر و پا کمک میکند. هنگامی که فعالیت خود را آغاز کردید سعی کنید در طول روز استراحت کنید و از نشستن طولانی‌مدت پرهیز کنید و تمام فعالیتهای بدنی خود را به طور آهسته انجام داده و کنترل کنید به ویژه هنگام خم شدن به جلو و بلند کردن اجسام. از حرکاتی که باعث بیشتر شدن دردتان می شود اجتناب کنید.
- درمان های دارویی داروهای ضد التهابی و غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن و یا ناپروکسن می تواند به تسکین درد کمک کند.
- فیزیوتراپی: تمرینات خاص که به تقویت عضلات کمر و شکم کمک میکند
فیزیوتراپی در فتق دیسک کمر باعث کم کردن درد و همچنین پیشگیری از ایجاد آن می شود.
فیزیوتراپیست با آموزش و تنظیم چگونگی وضعیت بدن و تغییر سبک زندگی از آسیب‌های احتمالی دیگر جلوگیری میکند. و انجام تمرینات مخصوص که توسط فیزیوتراپیست آموزش داده می شود موجب کاهش فشار بر عصب های تحریک شده در کمر می شود و باعث کاهش درد و سایر علائم آزاردهنده می شود.
درمان جراحی
تنها درصد کمی از بیماران مبتلا به فتق دیسک کمر نیاز به جراحی دارند .جراحی ستون فقرات معمولاً تنها پس از یک دوره درمان غیر جراحی اگر علائم دردناک تسکین نیافت برای بیمارانی که دچار علائم زیر هستند توصیه می‌شود:ض
- ضعف عضلانیم
- مشکل در راه رفتن
- از دست دادن کنترل ادرار و مدفوع